Namaz Hususunda İnsanların Mertebeleri

[Hayal Meyal]

Namaz hususunda insanların beş mertebesi bulunmaktadır:

Birinci Mertebe: Bu, kusurlu davranarak nefsine zulmeden kimsenin mertebesidir. Bu kimse namazın abdestinde, vakitlerinde, sınırlarında ve rükünlerinde eksiklik bırakmaktadır.

İkinci Mertebe: Bu ise, namazın abdestini, vakitlerini,sınırlarını ve zâhiri rükünlerini güzel bir şekilde koruyup muhafaza eden; fakat vesveseler hususunda nefsiyle mücahede etmeyip, düşüncelere ve vesveselere dalan kimsenin mertebesidir.

Üçüncü Mertebe: Bu da namazın sınırlarını ve rükünlerini güzel bir şekilde korumakla beraber, vesveseleri ve çeşitli düşünceleri defetmek için nefsiyle de mücahede eden kimsenin mertebesidir. Bu kimse, namazından herhangi bir şey çalmasın diye düşmanıyla sürekli bir mücahede içerisinde bulunduğundan dolayı hem namazda ve hem de cihâddadır.

Dördüncü Mertebe: Bu mertebe, namaza kalktığında namazın bütün haklarını, rükünlerini ve sınırlarını en mükemmel şekilde koruyup yerine getiren; namazından herhangi bir şey zâyi olmasın diye namazın sınırlarına ve haklarına gösterdiği özen ve riâyet bütün kalbini kuşatan kimsenin mertebesidir. Bu kimsenin bütün gayreti, lâyık olduğu şekilde namazını ikame edip tamamlamaktır. Namazı ve bu namaz yoluyla Rabbi Tebâreke ve Teâla'ya ibadet etme duygusu bütün kalbini kuşatmış bulunmaktadır.

Beşinci Mertebe: Bu kimse de dördüncü mertebedeki kimse gibi namaza kalkmakla beraber; bütün kalbiyle Rabbi azze ve celle'nin huzurundaki yerini almış, kalbiyle Rabbine bakmakta, O'nu gözetlemekte, kalbi O'nun azametiyle ve muhabbetiyle dolmuş, sanki O'nu görüp müşahede ediyor gibi huzurunda durmuştur. Bu kulun kalbinden bütün vesveseler ve düşünceler yok olup gitmiş, onunla Rabbi arasında hiçbir vesvese ve düşünce engeli kalmamıştır. Şüphesiz ki bununla başkalarının namazı arasında, gök ile yer arasındaki farkkılıktan daha büyük ve daha üstün bir fark vardır. Çünkü bu kimse, namazında sadece Rabbi azze ve celle ile meşgul olup, gözü onunla aydın olmuştur.

İşte bunlardan birinci mertebede olanlar cezalandırılacak;
İkinci mertebede olanlar hesaba çekilecek
Üçüncü mertebede olanların günahlarına kefaret olacak;
Dördüncü mertebede olanlar mükâfatlandırılacak ve
Beşinci mertebede olanlar Rabblerine yaklaştırılacaklardır.

Her kimin gözü Allah ile aydınlanırsa, bütün gözler onunla aydınlanır. Kimin de gözü Allah ile aydınlanmayacak olursa, onun nefsi dünya için her türlü üzüntü ve kederle paramparça olur.

Kaynak: Ibn Kayyim El Cevziyye - Zikir ve zikrin faziletleri