Rüyalardaki manaların algı durumu örnekleri

[Arma]

Adamın Biri İbni Sîrîn Rahimehullâh’a Gelip, “Rüyâda, Elimde Bir Mühür Gördüm. Onunla Erkeklerin Ağızlarını, Kadınların Ferçlerini Mühürlüyordum?” Dedi. İbni Sîrîn Hazretleri, Onun Bu Rüyâsını, “Sen Müezzinsin, Ramazân’da Sabahtan Önce Ezân Okursun.” Diye Tâbir Etti. Gelen de, “Evet, Doğru Söyledin!” Dedi. Dikkat Buyurun! Mührün Esâsı, Gerçek Manâsı, Men’ Etmektir. Mühür Bunun İçin İstenir. Bir Kimsenin Hâli, Levh-i Mahfûz’da Nasıl ise, Kalpte Öyle Görünür. Ramazân’da Sabah Ezânının Manâsı, İnsanları Yemek İçmek ve Cimâ’dan Men’ Etmektir Lâkin Hayâl, Bu Yasağı Bildirirken, Mührün Neticesi Olarak, Manâ Bakımından Mühürle Bildirilmiştir. Hafızada ise, Yalnız Hayâlî Olan Suret Kalmıştır. Bildireceğimiz Misâlleri de Buna Benzetebilirsiniz.

Adamın Biri Saîd b. Müseyyeb Rahmetullâhi Aleyh’e, “Rüyâda Bir Yolda Gidiyordum Ama Oturduğum Zaman Yol Alıyor, Yürüdüğüm Zaman Hiç İlerlemiyordum?” Dedi. Saîd b. Müseyyeb Hazretleri Tâbirinde, “Sen Dokumacısın. Oturduğun Zaman Kazanırsın, Kalkınca İş Yapmazsın.” Dedi. Gerçekten Buyurduğu Gibiydi.

Biri Rüyâda, Rasülullah Sallallâhû Aleyhi ve Sellem Efendimizi Görüp, Hastalığından Şikâyet Etti, “Lâ ve Lâ’ya Sıkı Sarıl!” Buyurdu. Uykudan Uyandı, Şaşkındı. Meşhûr Rüyâ Tâbircisi İbni Sîrîn Hazretlerine Gidip Anlattı. Cevabında, “Zeytinyağı Ye! Çünkü Allahû Teâlâ, Onun İçin Lâ Şarkıyyetin ve Lâ Ğarbiyyetin Buyuruyor.” Dedi.

Abdullah b. Yezdî Rahimehullâh Anlatır; Bir Adam Bana Geldi ve “Rüyâda, Allahû Teâlâ’nın Gökleri ve Yeri Yarattığını Gördüm?” Dedi, “Bu Rüyâyı Bir Başkası Görmüş ve Sana Sormuş Olmasın?” Dedim, “Hayır, Ben Gördüm.” Dedi. Bunun Üzerine Onu Kadıya Götürdüm. Kadı Onun Arkadaşı idi. Kadıya, “Kadı Efendi, Bu Adam Bana, Şöyle Bir Rüyâ Gördüğünü Anlattı. Kendisine Bir de Siz Sorun; Bu Rüyâyı Bir Başkası Görmüş Olabilir.” Dedim. Kadı Sordu, Ona da, “Hayır, Ben Gördüm.” Cevabını Verdi. Kadıya, “Bu Adam Yalan Söylüyor! Nitekim Allahû Teâlâ Kur’an-ı Kerîm’de “Ben Göklerin ve Yerin Yaratılışında ve Kendilerinin Yaratışında Onları Şahid Tutmadım” Buyuruyor.” Dedim. Bunun Üzerine İyice Araştırdı ve Dediğim Gibi Buldu.

Hazreti Âişe Radiyallâhû Anhâ Anlatır; Babam Ebû Bekr-i Sıddîk Radiyallâhû Anh’a, Rüyâda Odama Üç Ay İndiğini Gördüm Dedim. Evinde Üç Seçilmiş Defnolacaktır Buyurdu.
Bir Hanım Rüyâda, Parmağımda Bir Başak Bitmişti Deyince, Saîd b. Müseyyeb, “Sen, Yün Eğirmekten Rızkını Temin Edersin.” Buyurdu.

Adamın Birisi Rüyâsında, Kendi Başını Kesip, İki Ayağı Arasına Aldığını Gördü. Bunun Tâbirini Sordu. Cevabında, Senin Sarığın Vardı, Onu Şalvar Yaptın Dediler. Evet, Doğru Söyledin Dedi.

Abdullah b. Câfer Radiyallâhû Anh Rüyâsında, Rasülullah Sallallâhû Aleyhi ve Sellem’in Minaresine Bir Karganın Düştüğünü Gördü. Saîd b. Müseyyeb Radiyallâhû Anh, Haccâc Senin Kızını Tezvic Eder Dedi. Dediği Gibi de Oldu ve Bunu Nereden Anladın Dediklerinde, Minare Medîne’de Bulunanların En Şereflisidir. Karga ise Fâsıktır Dedi.

İbni Sîrîn Hazretlerine Birisi, “Rüyâda Bir Zeytin Ağacının Köküne Zeytinyağı Döktüğümü Gördüm.” Dedi. Cevabında, “Sen Annenle Nikâhlısın.” Buyurdu. Araştırdılar. Bir de Ne Görsünler! Nikâhlısı, Bir Vakitler Babasının Cinsî Münâsebette Bulunduğu Câriye imiş.
Yine Birisi İbni Sîrîn Hazretlerine, “Sudan Başka Yerde Yüzüyordum?” Dedi. Cevabında, “Emniyetin Artar.” Buyurdu. Bir Başkası da, “Rüyâda Tilki Avlıyordum, Tâbiri Nasıl Olur?” Dedi. Cevabında, “Sen Hile, Aldatma Peşindesin.” Buyurdu. Bir Başkası da, “Rüyâda, Komşumun Güvercinini Aldım, Kanatlarını Kırdım ve Evimin Damına İnmekte Olan Bir Kuzgun Gördüm?” Dedi. Tâbirinde, “Sen, Komşunun Hanımına Gidiyorsun ve Siyah Bir Köle de Senin Evine Gidip Geliyor!” Buyurdu. Araştırdılar, Buyurduğu Gibi Buldular. Bir Başkası da, “Rüyâda, Namazda Tatlı Yediğimi Gördüm?” Deyince, Tâbirinde, “Tatlı Helâldir Ama Namazda Yenmesi Câiz Değildir. Sen Oruçlu iken Hanımını Öpüyorsun.” Buyurdu. Gerçekten de Böyle idi. Bir Başkası da, “Rüyâda, Evimde Bir Hurma Ağacı Gördüm. Onu Üzüm Ağacı Taşıyordu?” Dedi. Tâbirinde, “Hanımın, Senden Başkasından Hamiledir.” Buyurdu. Birisi de, “Rüyâmda Mushafı Çiğniyordum?” Dedi. Tâbirinde, “Mestinde, Üzerinde Âyet Yazılı Bir Gümüş Para (Dirhem) Vardır. Üzerine Basıyorsun.” Buyurdu. Hemen Kontrol Etti. Gerçekten Dediği Gibi Buldu.

Ebû Mûsâ, Rüyâsında, Başının Üzerinde Arş’ı Taşıdığını Gördü. Sabahleyin Uyanınca, Bu Rüyâdan Hayrete Düştü, Manâsını Çıkaramadı. Bâyezid-i Bistâmî Kuddise Sirrûh’a Gitti. Tâbirini Soracaktı. Bâyezid-i Bistâmî Hazretlerini Ölü Buldu. Cenazesini Taşıdıklarında, Tabutun Başı Çok Kalabalık Oldu ve Cenazesini Taşıyacak, Tabutuna Tutacak Fırsat Bulamadı. Bunun İçin İnsanların Bacaklarının Arasından Cenazenin Altına Girdi. Kalktı ve Cenaze Başı Üzerine Geldi. Cenazeden Bir Ses Duydu, “Ey Ebâ Mûsâ! İşte Rüyânın Tâbiri!” Diyordu.

Bu Mevzuda En Güzel Misâllerden Biri de, Yafiî Tarihi’nde Bildirilen Şu Hikâyedir; Hasan-ı Basrî Rahmetullâhi Aleyh, Rüyâda Kendini, Yün Giymiş, Belinde Mecusî Kuşağı, Ayağında Zincir ve Üzerinde Bal Renkli Bir Kaftan Olduğu Hâlde Bir Çöplükte, Ayakta Duruyor ve Elindeki Tamburu Çalıyor ve Kâbe’ye Yaslanıyor Hâlde Gördü. Bunu İbni Sîrîn Hazretlerine Anlattı. İbni Sîrîn de Şöyle Tâbir Buyurdu; Giydiğin Yün Zühdüne, Belindeki Kuşak Allah’ın Dinindeki Kuvvetine, Bal Rengi Kur’an-ı Kerîm’i Sevmene ve İnsanlara Tefsîr Etmene, Ayağındaki Zincir Verâdaki Sebatına... Çöplükte Durman ise Dünyâya ve Allahû Teâlâ’nın Onu Senin Ayaklarının Altında Bulundurmasına, Tambur Çalman, İnsanlar Arasında Kur’an-ı Kerîm’in Hikmetini Yaymana, Kâbe’ye Dayanman da, Allahû Teâlâ’ya Yönelmene, Sığınmana İşârettir.

Adamın Birisi İbni Sîrîn Hazretlerine, Rüyâda Bir Kuşun Mescîddeki Taşı Aldığını Gördüm Dedi. Tâbirinde, Rüyân Doğru ise Hasan Ölür Buyurdu. Çok Geçmeden Hasan-ı Basrî Rahimehullâh Vefât Eyledi. Cenazesi Çok Kalabalık Oldu. O Mescîdde Namaz Kılanlar Oraya Devam Etmez Oldu. İkindi Namazı Bile Camide Kılınmadı. İslâm’ın O Şehre Gelişinden Bugüne Kadar, Bu Caminin Bu Kadar Boş, Tenhâ Olduğu Bilinmemiştir.
İbni Sîrîn Hazretlerine Biri, Rüyâda Baldırımı Çok Kıllı Gördüm Dedi. Tâbirinde, Borçlanırsın ve Zindanda Ölürsün Buyurdu. Bu Rüyâyı, Senin İçin Gördüm Dedi ve Döndü. Denir ki, O Adam Zindanda Can Vermiş ve Üzerinde Kırk Bin Dirhem Borç Kalmıştı. Bu Borcunu Sâlihlerden Biri Ödedi.

Rızâ Dedi ki; Lübnan Dağına Çıktım. Orada Bir Derviş Gördüm. Bana, Dün Gece Rüyâmda Birisinin:

Ey Bilerek Vezirliği Terk Eden Talha Oğlu,

Bir Dirheme Zühd Edene Sakın Hayret Eyleme!

Dediğini Duydum. Sabahleyin Şeyh Muhammed b. Talha’nın Yanına Gittim. O Fıkıhta Derin Âlim Olup, Bu Kavmin Ulularından idi. Önce Vezir Olup, Sonra Vezirliği Bırakmış, Kendini Toparlamış, Zühdünü Yapmış, Kibar-ı Meşâyihten Olmuş idi. Evine Gidince, Sultân Melik Eşref’i Kapısında Bekler, İçeri Girmek İçin İzin İster Hâlde Gördüm. Oturdum. Sultân Girip Çıktıktan Sonra, Ben İçeriye Girdim ve O Dervişin Söylediklerini Ona Anlattım. Rüyâsı Doğru ise, Ben On Bir Güne Kadar Öleceğim Dedi ve Dediği Gibi Oldu.

Îmâm-ı Yafiî Rahimehullâh Der ki; Bunu Ölümle Tâbir Etmesi ve Şu Kadar Gün İçerisinde Demesi, İnsanı Hayrete Düşürebilir. Herhâlde, Bu Manâyı, Dervişin Sözündeki “Esâbel Ma’denâ” Sözündeki Harf Sayısından Çıkarmıştır. Bu ise On Bir Harftir. Anlam Yönünden Bu Ölüme Daha Uygundur. Çünkü Ma’den Sözü, Ölümden Sonraki Büyük Saâdet, Nimet ve Mutlak Zenginliktir Anlamını Taşımaktadır.