Ortaçağ’da Avrupalılar sebep Sivri Burun Ayakkabılara Düşkündü?

1463 yılında Londra, en şık adamların seçenek ettiği dönemin en moda ayakkabısını yasakladı. Bu adamlar, iki dirhem bir çekirdekliği absürt boyutlara ulaştırmış, havuca benzeyen ve parmak uçlarından Hemen hemen 15 santimetre ileriye uzanan acayip ayakkabılarıyla Londra sokaklarında salınarak yürümeye başlamışlardı.

Bu ayakkabılara “crakow” veya “poulaine” denilmekteydi ve Kral IV Edward ayakkabıların ulaştığı bu Enteresan uzunluktan rahatsız olunca parmak ucundan 5 santimetre daha uzun ayakkabıların giyilmesini yasaklayan bir yasa çıkardı.

1463’de, Londra en şık adamların seçenek ettiği dönemin en moda ayakkabısını yasakladı.

Orta çağ modasının en komik ancak en çarpıcı trendlerinden biri olan bu ayakkabılar, Shoes: Lahza Illustrated History adlı kitabın yazarı Rebcca Shawcross’a göre ilk olarak 1340 dolaylarında adını aldıkları Krakow’da ortaya çıkmıştı.

aslında 1200’lerden beri Avrupa’da var olan uzun burunlu ayakkabılar hiçbir vakit 1400’lerdeki uzunluğa ve sevilirliğe ulaşmamıştı. 15. Asır lord ve leydileri bir yüzyılı aşkın müddet süresince sadece bu ayakkabıları giymişti. Ayakkabıyı almaya parası yeten herkes tercihini crakowlardan yana kullanıyordu ayakkabının burnu ne kadar uzun olursa giyinen itibarı da o kadar yüksek oluyordu.

Thames Nehri’nde çıkarılan bu ayakkabıda bilek bandı ve o dönemde çekici sayılan bir ön açıklık yer alıyor.

Orta devir Avrupa’sının önde gelen isimleri için crakowlar geçici bir moda akımından ziyade bir semboldü. zengin ve itibarlı erkekler bu ayakkabıları sosyal statülerini ve servetlerini toplumun gözü önüne sermek için kullanıyordu. Absürt derecede uzun burunlu ayakkabılar oldukça pahalıydı ve giyenleri rastgele bir tür fiziksel uğraşta bulunmaktan alıkoyuyordu. Dolayısıyla pabuç sadece refahın ve saygınlığın değil, abes Zamanın, lüksün ve çabalamaktan Irak oluşun da bir göstergesiydi.

Ayakkabıların ucu rastgele bir destek olmadan dik duramıyordu. Orta Çağın pabuç ustaları ucunu dik tutabilmek için ayakkabılar içini yosun, tüy veya yün gibi yumuşak malzemelerle dolduruyordu. İçi doldurulmayan ayakkabıların ucu gevşek ve sarkık oluyor, itibarlı birine yaraşır bir pabuç gibi durmuyordu. En etkileyici crakow koleksiyonunu barındıran Londra Müzesi’nde küratörlük yapmakta olan Jackie Keily’e göre ayakkabının içinin doldurulması ıslandığında ucunun kıvrılmasını da engelliyordu. Londra müzesi, sahil kenarı bir arkeolojik alanda yapılan kazılar esnasında çıkarılan, uzunluğu mütevazı ancak üzerindeki ince yaprak deseni dikkat çeken bir crakowa da hane sahipliği yapıyor. Günümüze kadar erişmiş crakowlar arasında ucu büyük bir balina kemiğiyle sertleştirilmiş bir crakowda yer alıyor.

Crakowların burun uzunluğu çeşitlilik gösteriyor, bazılarının üzerinde dikkat çekici desenler bulunuyordu.

Crakowların o Devre şartlarında cinsel bir cazibesi de bulunuyordu. Ayakkabının bir lordun bileklerini saran renkli çorabı işaret etmek için katlanması o dönemde oldukça çekici bir detay sayılıyordu. Tuniklerin gittikçe kısaldığı ve geç erkeklerin bacaklarını ortaya çıkardığı bir dönemde, böylesi bileksiz ayakkabılar bacakları uzun gösteriyor ve daha vurguluyordu.

son zamanlarda kadar gelebilmiş crakowların çoğu deriden yapılmıştı, ancak Orta devir Avrupalıları pabuç yapımında bulabildikleri bütün kumaşları da kullanmıştı. Toplumun üst tabakalarından kimseler ayakkabıları bezeli kumaşlar, ipek ve kadife kullanıyordu. Bu tür ayakkabılar kimi vakit elle boyanıyor veya girift desenlerle bezeniyordu. Böylesi süslü crakowlar oldukça Çok Orta devir tablosunda karşımıza çıksa da, günümüze kadar ulaşabilen bir Misal bulunmuyor. malum en süslü crakowlar Londra Müzesi’nin koleksiyonunda yer alıyor ve hepsi Thames Nehri’nin çamurunda korunarak günümüze erişmiş.

Orta devir modası çoğunlukla kesin hatlar, kullanışlılık, süsten uzaklık ve minimalizm üzerine kurulu olması ve böylesi ayakkabıların bey modasının gösterişte bayan modasını aştığı Ender bir döneme eşit gelişi crakowları daha da dikkat çekici kılıyor. Ayakkabılardaki bu şaşırtıcı mübalağa değin, üzerine belki de en iyi İzah ayakkabıların Avrupa nüfusunun yüzde 30 ila 60’ının hayatına mal olan siyah Ölüm’ün Derhal arından ortaya çıkmış olması. Böylesi bir şaşaanın yıllar süren kanaatkarlığa bir tepki olabileceğini belirten Keily, vebanın ardında yakınlarının çoğunu kaybetmiş, yaslı bir kuşak bıraktığını söylüyor. Salgından geriye giyim kuşama harcayacak daha çok parası olan bir cemiyet kalınca, 25 milyonun kısacık bir müddette ortadan kayboluşuna tanıklık edenler bu şaşkınlıkla başa çıkmada kendilerini süslenip püslenmekle iyileştirmiş olabilirdi. 1950’lerde, 60’larda ve II. Dünya Savaşı gibi büyük kayıplar yaşandığı dönemlerden sonra ortaya çıkan iddialı moda akımlarını buna bir Misal olarak gösteriyor.

Bugünün standartlarıyla değerlendirildiğinde crakowların uzun ömürlü bir moda akımından ibaret olduğu söylenebilir, ancak Shawross’a göre Orta devir trendleri geniş kitlelere yayılan bir medyanın yokluğunda, kentler ve ülkeler süresince uzanan sürüncemeli kültür geçidinden Ötürü Çoğunlukla bir yüzyıldan Çok sürüyordu. 18. yüzyıla kadar, moda ilk olarak toplumun en üst kesiminde ortaya çıkıyor sonrasın da yavaş yavaş alt tabakalara doğru yayılıyor, kırsal kesime inmesi çoğu vakit yıllar alıyordu.

15. yüzyıla değin bu çizimde hizmetçilerin ayakkabılarının nihayet aşama uzun burunlu olduğu hücre çarpıyor.

Yıllar süren popülerliğini hemen peşinden İngiliz kraliyeti, gittikçe uzayan burunların çağrıştırdığı şehvani anlam nedeniyle olaya müdahale etme gereği duydu. Ayakkabının burnu ne kadar uzunsa giyenin erkekliği de o kadar Güçlü sayılıyordu. Ancak, kimi kimseler böylesi bir çağrışımda bulunmaya pek de Aciz değildi. Parlamento, böylesi ayakkabılar giymeyi ahlaken uygunsuz bulmuş ve özünde şehvet barındıran trendlere sınırlamalar getirmişti. 1463’de çıkarılan yasaya göre şövalyeler ve efendiler de iç bir lordun emri altındaki hiç kimse cüppe, ceket veya kasıklarını ve kalçalarını örtmeyen bir giyim giyemiyordu. Boyu 5 cm’i geçen pabuç ve botlar da bu yasağa dâhildi. Hiçbir terzi kısa giysiler dikemiyor hiçbir pabuç ustası uzunluğu hududu aşan ayakkabılar yapamıyordu. Uzun burunlu ayakkabılara karşı yasak getiren bir başka Belde de Paris’ti.

sonunda bu bir modaydı ve moda her vakit olduğu gibi gelip geçiciydi. 1475’e gelindiğinde, crakowlar ortadan kayboldu. Kral VIII. Henry’nin iktidarında modada ince uzun burundan geniş, küt burunlu ayakkabılara doğru bir geçiş yaşandı. Sonraki dönemlerde bu ayakkabıların da genişliğini sınırlandıran bir yasa çıkarıldı. Kralın adamları halkın arasına inip, ayakkabıların genişliğini ölçerek hududu aşanları yakalamaya başlamıştı.

Sivri burunlu bey ayakkabıları 1950’lerde “winklepicker” isimiyle beklenmedik bir çıkış daha yaptı. İlk crakowlardan daha yeğni bir uzunluğa sahip burunları winklepickerların da uçları Katı durması için pamukla veya kâğıtla dolduruluyordu. Uzun burunlar ayakkabılar ilerleyen yıllarda birkaç Defa daha moda olsa da daha parlamentodan sınırlayıcı bir yasa çıkmadı.

Günümüzün uzun tırnak modası gibi insanı estetik ve üstünlük , sıradışılık adına ,
Konforsuz , işlevsel olmaktan uzak tutan, sağlıksız işler..

Orta çağ da ayrı manyak avrupada korseler morseler kabarık elbiseler peruklar ne sanıyola bunla kedini bea

Her devirde moda akımı işte. Bir 100 yıl sonra aynı cümleyi şimdiki zaman için kullanacaklar